Historia kilku zdjęć i osób na nich uwiecznionych, podczas podróży po Pamirze. Ten wydawało by się niekorzystny dla życia rejon świata, zamieszkują wyjątkowi ludzie.
Chcielibyśmy przedstawić Wam historię mieszkańców wsi Sary Tash (kir. Сарыташ), z pogranicza kirgisko-tadżyckiego, gdzie w roku 2009 podróżnik i fotograf Jakub Śliwa (www.jakubsliwa.com), podczas swojej podróży wykonał serię zdjęć. Prawie dekadę później Maciej Szramka (autor niniejszego bloga) podczas swojej podróży rowerowej po Pamirze, również odwiedziłem wieś Sary Tash. Wcześniej ustaliliśmy, że odnajdę jak najwięcej osób ze zdjęć Jakuba i poznam historię tych osób i ponownie uwiecznię je na zdjęciach. Na wyjazd ten zabrałem odbitki zdjęć Jakuba, aby przypomnieć i przekazać je osobom na nich uwiecznionych.
O wsi Sary Tash możecie też poczytać w moim wpisie – Sary Tah – u wrót Pamiru.
Teren, o którym piszemy w ostatnim czasie przechodzi bardzo mocne zmiany społeczne. W związku z tym wiele osób mieszkających w tym wymagającym niesam,witego hartu ducha rejonie, wyjechało z Sary Tash za pracą, do Osz, Rosji czy Europy i nie mieszka już w Sary-Tasch. Głównie dotyczy to, jak zwykle młodego pokolenia. Zostali głównie starsi i najmłodsi mieszkańcy. Jedną z możliwości rozwoju, dla wioski jest powoli rozwijająca się turystyka, którą i my swoją obecnością wsparliśmy.
Sary Hanabay w roku 2009 – fot. J. Śliwa
Sary Hanabay w roku 2018 – fot. M. Szramka
Sary Hanabay (65 l.) – jeden z bogatszych mieszkańców Sary Tash. Mieszka z rodziną w dużym, murowanym domu z żoną synem, synową i gromadką wnuków. Przez wiele lat służył w wojsku, między innymi w transporcie. Przez wiele lat przewoził towar przez góry do różnych regionów byłego Związku Radzieckiego. Mimo że jest muzułmaninem jak większość tutejszych mieszkańców, nie stroni od palenia, co w ostatnim czasie bardzo pogorszyło jego stan zdrowia. Poniżej, z prawej z żoną i synową.
Pani Meerin (63 l.) jest wdową i mieszka z wnuczką w skromnym domu. Utrzymuje się z renty po mężu. Przez wiele lat pracowała jako kucharka w szkole. Wnuczka Ajnura chodzi do szkoły w Sary Tash, jej rodzice zaginęli. Chłopiec, który przypadkowo znalazł się na lewym zdjęciu, wyjechał z rodzicami do innej miejscowości.
Elrazyl (32 l) to człowiek bardzo żywiołowy i lubiący zmiany. Miesiąc przed naszym przyjazdem ożenił się, a po kilku dniach poważnie się połamał i wylądował w szpitalu w Osh (dlatego zdjęcie jest zrobione prawie rok później przez naszego przewodnika i przyjaciela Elrazyla ze szkoły Shamurat Matiev). Obecnie wraz z żoną i córką wyjechali za pracą do Rosji.
Elrazyl w roku 2009 – fot. Jakub Śliwa
Elrazyl – fot. Shamurat Matiev
Rodzeństwo Azamat, Nurian, Mirlan i Nezira do dzisiaj mieszkają w tym samym domu z rodzicami i dziadkami w samym centrum wsi, przy głównej drodze.
Azamat i Nurian uczą się w szkole w Osh. W nie które weekendy przyjeżdżają do domu, a ich młodsze rodzeństwo i kuzynostwo uczy się w szkole w Sary Tash. Szkoła jak i przychodnia zdrowia w Sary Tash są nowe i rzucają się w oczy na tle szarych starszych budynków.
Najstarszy z rodzeństwa Mirlan wyjechał za pracą do Europy, ale utrzymuje regularny kontakt z rodziną.
W międzyczasie rodzina powiększyła się o jeszcze jedną najmłodszą siostrę (w różowym ubranku, na zdjęciu z 2018 roku).
Aidek to ich kuzyn, który mieszka kilka domów dalej.
Azamat, Nurian, Mirlan (z tyłu od lewej), Nezira i Aibek
(z przodu od lewej) w roku 2006 
Nezira, Nurian, Aidek i ich najmłodsza siostra
w roku 2018.
Aidek, kuzynka, Nezira i ich babcia przed domem rodzinnym.
Poniżej sylwetki innych mieszkańców Pamiru spotkanych podczas podróży rowerem w obiektywie Maciej Szramki.
Dla dzieci mieszkających w strefie „niczyjej” między granicami kirgiską i tadżycką, jedyną rozrywką i kontaktem z cywilizacją są przejeżdżający co kilka dni turyści drogą Highway Pamir. Chłopiec w „maseczce” przeciwsłonecznej.
Kobieta dojąca jaka. Tak trudnych warunkach jakie panują na dużych wysokościach (około 4000-4500 m n.p.m.) nie da się uprawiać ziemi, a jedyne zwierzęta jakie są tu w stanie przetrwać to kozy i jaki.
Mieszkaniec Murgub – Kirgiz – w najbardziej typowej czapce kirgiskiej – kałpak z ludowymi wzorami.
Mieszkaniec Murgub – Kirgiz – w czapce tiubietiejka spotykanej w całej Azji centralnej.
Mieszkaniec Murgub – Tadżyk – w czapce pakol – noszonej w wielu rejonach Tadżykistanu, Pakistanu i Afganistanu.
Jedną z niewielu rozrywek w Rangkul w małej miejscowości na spornym terenie Kirgistanu i Chin, jest piłka nożna i rower. Nasze rowery, w dodatku obładowane bagażami zrobiły na tych chłopcach kolosalne wrażenie. Cała gromada rowerzystów towarzyszyła nam wszędzie gdzie tylko jechaliśmy w Rangkul.
Dziewczynki w charakterystycznych strojach, raczej unikały naszej obecności i ukradkiem spoglądały na nas z za rogu. Te na zdjęciu idą śmiało zanim jeszcze zorientowały się, że je widzimy.
Wesele Tadżyka z Kirgiską, w Murgob jest bardzo popularne. W głównej gośćmi są same kobiety i tylko one tańczą, a mężczyźni stoją na zewnątrz i mogą tylko wejść co jakiś czas zatańczyć ale tylko we własnym gronie.Wyjątkiem jest para młoda (pani z czerwoną chustą na twarzy, pan czerwonej czapce) oraz „drużbowie” (w zielonych czapkach).
Na pamirskim weselu mężczyźni „bawią się” na zewnątrz. Nawet ojcowie państwa młodych (dwóch panów z prawej) muszą zostać na zewnątrz i tylko co jakiś czas udaje im się zerknąć co dzieje się w środku. Ich zadanie jest witać gości i zapraszać na poczęstunek do sąsiedniego budynku. Zwróćcie uwagę na „wieczorowe kreacje” panów 🙂
.
.
Przed domami, podobnie jak u nas, na ławeczkach siedzą starsi mieszkańcy i obserwują życie toczące się w ich okolicy.
Wielkie podziękowania dla naszego przewodnika Shamurat Matiev, który pomógł mi w odnalezieniu i nawiązaniu kontaktu z mieszkańcami wsi Sary Tash.
<<< więcej tekstów z Pamiru >>>
<<< zobacz pełną galerię zdjęć z Pamiru >>>
Mapa Pamiru – czerwona linia to nasza trasa.
