Daleko, daleko na wschodzie, leży niedoceniona turystycznie przepiękna kraina – Podlasie. Kojarzy nam wszystkim ze swojskością, miękką, melodyjną mową, piękną przyrodą i różnorodnością religii.

   Podlasie to duży obszar na wschodzie Polski, rozciągający się wzdłuż granicy z Białorusią. Sięgający od Suwałk na północy, aż po rzekę Bug na południu. Podlasie to środek Polski, co prawda nie dzisiaj, ale musimy pamiętać, że przez wieki Podlasie nie leżało, jak teraz, na peryferiach, a w samym centrum Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa Litewskiego. Dzisiaj stolicą i głównym miastem wojewódzkim jest Białystok, historycznie był to Drohiczyn.

• Cerkwie – Michałowo
• Tatarzy – wielowiekowa chluba Polski – Kruszyniany, Bohoniki
• Kraina Otwartych Okiennic – Trześcianka, Soce, Puchły
• Supraśl – Monaster, Muzeum Ikon
• Tykocin – Synagoga, Zamek
• Białystok – Pałac Branickich, Muzeum Pamięci Sybiru
• Białowieski Park Narodowy
• Narwiański Park Narodowy – Śliwno, Waniewo
• Inne atrakcje Podlasia
• Mapa

   Długą podróż, dość słabymi drogami, na wschód kraju rekompensuje piękno i naturalność tego regionu oraz stosunkowo niewielka liczba turystów, dzięki czemu obszar ten nie jest jeszcze tak komercyjny i zatłoczony. Nie ma tu wielkiego przemysłu, za to jest najwięcej parków narodowych, terenów chronionych i niezamieszkałej przestrzeni wśród województw. Znajdziemy tu, ostatni w Europie, liściasty las pierwotny – Puszczę Białowieską, największe w Polsce bagniska i szuwary wzdłuż rzeki Biebrzy oraz olbrzymie bogactwo roślin i zwierząt, na które możemy natknąć się na każdym kroku. Podlasie jest bardzo malownicze, naturalne i sielskie.

   To tutaj znajdziemy ciche, piękne miasteczka i wsie. To region z dużą różnorodnością kulturową i religijną.  Trafimy tu do parafii prawosławnych, katolickich, grekokatolickich, gmin muzułmańskich, czy żydowskich. Co kawałek spotykamy piękne cerkwie, drewniane kościoły, synagogi, a przy samej granicy –  meczety.  To tutaj razem obok siebie, przy drodze stoją krzyż łaciński i prawosławny.

   Czas przejść do konkretów. Atrakcji jest tak dużo, że na zwiedzenie ich potrzeba dużo czasu, my skupiliśmy się na okolicach Białegostoku (maksymalnie godzina jazdy). Na końcu znajdziecie mapkę przedstawiającą opisane przez nas miejsca >>>

Cerkwie

   Bardzo duża część mieszkańców (w niektórych regionach nawet większość) to wyznawcy prawosławia (nie mylić z kościołem rosyjskim). Dlatego często trafimy na piękne, z reguły drewniane cerkwie. Przy odrobinie szczęścia można zajrzeć do nich do środka, a nie rzadko dzięki uprzejmości księdza / ojca (nigdy nie używamy obraźliwego określenia – pop !!!) możemy zostać oprowadzeni. Najciekawsze znajdziemy w miejscowościach Supraśl, Michałowo, Gródek, Puchły, Trześcianka,

Ciekawostka: kolor cerkwi jest zależny do patrona (wezwania). I tak cerkwie niebieskie związane są z Matką Bożą lub Archaniołem Michałem. Cerkwie żółte, złote, poświęcone są Chrystusowi, apostołom lub biskupom. Zielony kolor symbolizuje  Ducha Świętego, a brązowy upamiętnia męczenników. 

Michałowo – Cerkiew pw. św. Mikołaja

Gródek – Cerkiew pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny

Tatarzy – wielowiekowa chluba Polski

   Kruszyniany – o tej wiosce położonej obecnie przy samej granicy z Białorusią, pewnie każdy coś nie coś słyszał. To tutaj oraz w pobliskich Bohonikach do dzisiaj mieszkają i pielęgnują swoją kulturę prawdziwi Tatarzy. Tereny te na nadał Tatarom, król Polski Jan III Sobieski, w podziękowaniu za walkę w obronie kraju. Możemy tu zobaczyć, najstarszy polski meczet, mizar, czyli muzułmański cmentarz oraz zjeść smaczny obiad w restauracji Tatarskiej. Mimo że meczet jest cały czas funkcjonujący, to na co dzień można zwiedzać jego wnętrze, a także posłuchać z ust przewodnika, opowieści o historii Tatarów i muzułmanów polskich. Podsumowaniem tatarskiej historii może być Muzeum Tatarów w Sokółce.

Kruszyniany – meczet

Meczet w Bohonikach

Kraina Otwartych Okiennic

   Nazwę tą noszą malownicze wioski Trześcianka, Soce i Puchły w dolinie Narwi. Piękne stare, drewniane domy, często kryte jeszcze strzechą. Malowane na kolorowo z charakterystycznymi otwartymi okiennicami. Wszytko, misternie wykończone i otoczone bajecznie kolorowymi i ukwieconymi podwórkami. Idealnego, wręcz książkowego, zwieńczenia dopełniają kwitnące pod oknami malwy oraz bociany w gniazdach wzdłuż drogi. We wsiach tych możemy podziwiać też piękne cerkwie i kościoły. Dodatkowe we wsi Soce, możemy odwiedzić muzeum wsi Soce.

Supraśl

   Jadąc drogą już z daleka widać kopuły gotycko-bizatyjskiego Monasteru Zwiastowania Przenajświętszej Bogurodzicy. Obronna cerkiew z wysokimi murami i narożnymi basztami udostępniana jest do zwiedzania tylko dwie godziny dziennie. Warto jednak tak zaplanować sobie przyjazd do Supraśla, aby móc zwiedzić wnętrze. Przewodnik (ojciec) opowiada dużo o historii prawosławia, różnicach i podobieństwach do innych wyznań chrześcijańskich.

   W pobliskim Pałacu Opatów znajduje się niesamowite Muzeum Ikon. Jeśli Wam, tak jak nam wcześniej muzeum ikon kojarzyło się ze świętymi obrazami wiszącymi równo na ścianie, to będziecie zaskoczeni i takich tu nie znajdziecie. Wspaniałe aranżacje w tym multimedialne i oświetlenie, powodują, że poczujecie się jak w niesamowitych wnętrzach katedr, cerkwi, jaskiń czy galerii sztuki.

   Do tego spacer dosłownie filmowymi uliczkami miasteczka. To tutaj kręcono wiele filmów i seriali osadzonych w realiach „polski wschodniej” jak choćby trylogia „U Pana Boga …” Tutaj nie trzeba budować scenografii, wystarczy postawić kamerę i filmować.

Supraśl – miasto „jak” z filmu

Tykocin

   Przed wojną stanowił jedną z największych gmin żydowskich na terenie Polski. Do dzisiaj przetrwała barokowa Wielka Synagoga. Można ją zwiedzać i za pomocą audiobooka poznać historię i zwyczaje kultury żydowskiej, jak i samego miasta Tykocin.

Wielka Synagoga w Tykocinie

   Na peryferiach miasta znajduje się odbudowany z ruin XVI wieczny zamek, który był rezydencją króla Polski i Wielkiego Księcia Litwy Zygmunta Augusta. Na zamku gościli królowie, carowie i znamienitości wysokich sfer jak Zygmunt August, Stefan Batory, Zygmunt III i Władysław IV, August II Mocny, car Rosji – Piotr Wielki. Zamek został praktycznie zrównany z ziemią, dlatego warto docenić wkład włożony w rekonstrukcję zamku, wraz ze szczegółami przez obecnego prywatnego właściciela. Dzięki temu zamek jest licznie odwiedzany przez turystów, którzy mogą poznać historię i legendy z nim związane.

Białystok

   Nie będziemy się tu nudzić i z pewnością zostaniemy pozytywnie zaskoczeni atrakcjami. Główną atrakcją dominująca w centrum miasta jest Pałac Branickich. Jedna z najwspanialszych rezydencji magnackich epoki saskiej na terenach Rzeczpospolitej, zwana „Polskim Wersalem”. Sale wraz z przyległymi do pałacu parkami można zwiedzać z przewodnikiem (na weekendy lepiej wcześniej zarezerwować bilet). W związku ze swoją szpitalną przeszłością Pałac obecnie jest własnością Medycznego Uniwersytetu Białostockiego, który dla turystów przygotował w ramach zwiedzania dodatkowo Muzeum Medycyny.

Białystok – Pałac Branickich

   W Białymstoku warto odwiedzić też nowo powstałe Muzeum Pamięci Sybiru. Interaktywne wystawy z pewnością zrobią wrażenie i spowodują chwile refleksji i zadumy. Niesamowite doznania zmysłów powodują białe sale stylizowane na zaśnieżony Sybir, w których jest znacząco zimno, oddając mroźny ponury klimat przedstawianym miejsc i czasów.

Wielkim potencjałem Podlasia jest przyroda, to tutaj znajdują się, aż cztery parki narodowe.

Białowieski Park Narodowy

   Ikona Podlasia – dosłownie – to żubr. Ten symbol można zobaczyć na każdym kroku i na większości pamiątek. W okolicach Białowieży można spotkać dzikie stada tych wielkich zwierząt. Kto jednak nie miał tyle szczęścia może, wybrać się do Rezerwatu Pokazowego Żubrów. My byliśmy nieco zawiedzeni, tym co tam można zobaczyć. Stosunkowo drogie bilety, a wewnątrz, kilka małych żubrów i niewiele więcej. Najlepiej wybrać się na spacer bezpośrednio do parku narodowego. Szlaki robią niesamowite wrażenie, a otaczająca nas puszcza prezentuje się w całej okazałości. Po puszczy można też jeździć rowerem – oczywiście po wyznaczonych szlakach. Park został wpisany na listę obiektów UNESCO.

Żubry w Białowieskim Parku Narodowym

Narwiański Park Narodowy

   Może nie wydaje się on tak spektakularny, jak np. Białowieski, ale naszym zdaniem jest też bardzo atrakcyjny. Wijąca się Narew, szeroko rozlana zakolami, porośnięta mokradłami i trzcinami to idealne siedlisko wielu ptaków. Możemy je obserwować z kajaka lub ze świetnie przygotowanych drewnianych budek i pomostów wijących się pośród wysokich trzcin. Twórcy kładki wpadli na genialny pomysł, aby co jakiś czas przerwać drogę i połączyć dwa brzegi pływająca kładką, którą trzeba ręcznie przeciągnąć na druga stronę. Wspaniała zabawa dla dzieci, jak i dorosłych. Kładka ta łączy dwie wsie Śliwno i Waniewo.

Narwiański Park Narodowy – kładki spacerowe

Inne atrakcje

Na terenie Podlasia znajdziecie jeszcze wiele innych atrakcji. Nam nie udało się ich wszystkich zobaczyć, dlatego przygotowaliśmy dla Was listę tych naszym zdaniem najciekawszych, a nie opisanych.

• Biebrzański Park Narodowy – królestwo łosi i ptaków.
• Wigierski Park Narodowy – z dziesiątkami przepięknych jezior.
• Dziesiątki świetnych szlaków rowerowych: Podlaski Szlak Bociani, podlaski odcinek Wschodniego Szlaku Rowerowego Green Velo, czy Białowieskiego Szlaku Transgranicznego.
• Kanał Augustowski – śluzowania na XIX-wiecznym kanale i spływy kajakowe.
• Pałac w Choroszczy.
• Pentowo – europejska wieś bociania.
• Twierdza Osowiec
• Puszcza Knyszyńska z Rezerwatem Krzemianka
• Arboretum w Kopnej Górze
• Skit w Odrynkach
• Ruiny kościoła zamkowego w Mielniku
• Święta Góra Grabarka – najważniejsze miejsce kultu religijnego wyznawców prawosławia w Polsce
• Święta Woda – sanktuarium pielgrzymkowe z krzyżami.